بخش اول: سورهي انفال
اشاره
جنگ و اقتصاد ساماندهی جامعه و بازسازي اخلاقی تفسیر قرآن مهر جلد هشتم، ص: 25
اول: سیماي سورهي انفال
اشاره
صفحه 9 از 116
سیماي سوره انفال بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ به نام خداي گسترده مهرِ مهرورز شمارگان: سورهي انفال در مدینه فرود آمده و داراي
75 آیه و 1095 کلمه و 5080 حرف است. این سوره هشتاد و هشتمین سورهاي است که بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل
شده (بعد از سورهي بقره و قبل از سورهي آل عمران) و هشتمین سوره در ترتیب فعلی قرآن است. نامها: نامهاي این سوره
انفال به معناي ثروتها و منابع عمومی طبیعت است و سبب نامگذاري این سوره به انفال آن است که .« بدر » و « انفال » : عبارتاند از
اولین آیهي این سوره از غنایم و کیفیتتوزیع آن سخن گفته و حکم ثروتهاي عمومی را در مورد مالکیت و راه مصرف آنها بیان
کرده است.
فضایل
در مورد فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام حکایت شده که هر کس سورهي انفال و برائت را در هر ماه بخواند، هرگز
روح نفاق در وجود او وارد نخواهد شد و از پیروان حقیقی امام علی علیه السلام خواهد بود و در رستاخیز، از مائدههاي بهشتی
تذکر: البته این گونه «1» . همراه با آنان بهره تفسیر قرآن مهر جلد هشتم، ص: 26 خواهد برد، تا مردم از حساب خویش فارغ شوند
تأثیرات و ثوابها براي کسانی است که علاوه بر خواندن سوره، به مفاد آن عمل کنند و شرایط لازم دیگر را براي خود تحصیل
و فداکاري علی علیه « لیلۀ المبیت » نمایند؛ و ارتباط آن با امام علی علیه السلام در آن است که در آیهي سیام این سوره، به داستان
السلام اشاره شده است. ویژگیها: در این سوره از قوانین و احکام عملی اسلام بیشتر از عقاید و مبانی نظري اسلامی سخن به میان
آمده است.
اهداف
سورهي انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ مسلمانان، یعنی بدر، نازل شده است، داراي چند هدف است: 1. بیان مسائل و
. قوانین مربوط به جنگ؛ 2. بیان مسائل و قوانین اقتصادي اسلام در مورد اموال عمومی که پشتوانهي بیتالمال به شمار میآید؛ 3
بازسازي اخلاقی مسلمانان؛ 4. سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعهي نوین مسلمانان در مدینه.
مطالب
2. زیاد به یاد خدا بودن (در آیهي 45 ). تفسیر قرآن مهر جلد ؛(4 - الف) مطالب مهم اخلاقی: 1. صفات مؤمنان واقعی (در آیات 2
هشتم، ص: 27 ب) داستانها: 1. داستان جنگ بدر (در آیهي 11 به بعد)؛ 2. اشاره به داستان فرعونیان و ستمگران قبلی (در آیهي
یعنی شب هجرت پیامبر « لیلۀ المَبیت » 4. اشاره به داستان ؛( 3. اشاره به آداب خرافی اعراب جاهلی نزد کعبه (در آیهي 35 ؛(54 -51
. صلی الله علیه و آله از مکه به مدینه که علی علیه السلام با فداکاري به جاي ایشان خوابید (در آیهي 30 ). ج) احکام و قوانین: 1
3. لزوم ؛( 2. مسائل مربوط به خمس و راه تقسیم و مصرف آن (در آیهي 41 ؛( قوانین مربوط به ثروتهاي عمومی (در آیهي 1
.5 ؛( 4. دستور به اطاعت خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله (در آیهي 20 ؛( آمادگی رزمی مسلمانان براي جنگ و جهاد (در آیهي 60
.6 ؛( 64 و 65 ،16 ، لزوم پایداري در جنگ به طوري که هر مسلمانی بتواند در مقابل دو نفر بایستد و پیروز شوند (در آیات 15
71 ). د) مسائل فرعی: 1. در این سوره، - 7. احکام مربوط به اسیران جنگی (در آیات 67 ؛( دستور به جنگ تا رفع فتنه (در آیهي 39
2. تشویق مردم به هجرت از مکه به مدینه و یاري پیامبر صلی الله علیه و آله ؛( آثار تقوا، از جمله فرقان بیان شده است (در آیهي 29
4. بیان سنت الهی در مورد تغییر نعمت کسانی که ؛( 3. کمک فرشتگان به مسلمانان در جنگ بدر (در آیهي 9 ؛(75 - (در آیات 71
5. مطالبی دربارهي منافقان (در آیهي 49 ). *** تفسیر قرآن مهر جلد هشتم، ص: 29 ؛( خودشان را تغییر دهند (در آیهي 53
صفحه 10 از 116
دوم